Ροχαλητό: Ένα συχνό πρόβλημα υγείας με σημαντικές κοινωνικές διαστάσεις!
«Ο σύζυγος ροχαλίζει. Εκείνος κοιμάται κι εμείς ξαγρυπνούμε!»
Συνήθως είναι τα πρώτα λόγια της συζύγου που έπειτα από μεγάλη προσπάθεια πείθει το σύντροφό της να επισκεφθούν κάποιον ειδικό προκειμένου να λύσουν ένα πρόβλημα, που πρωτίστως ταλαιπωρεί εκείνες και γενικότερα όλη την οικογένεια λόγω του θορύβου, και κατά δεύτερο λόγο τον ίδιο τον πάσχοντα. Σε ακραίες περιπτώσεις μάλιστα η μη λύση του προβλήματος μπορεί να αποτελέσει αιτία διαζυγίου!
Ο θόρυβος όμως του ροχαλητού ίσως είναι η αθωότερη συνέπεια για το στενό οικογενειακό περιβάλλον του πάσχοντος. Για τον ίδιο τον ασθενή όμως αναρωτηθήκαμε ποτέ πόσο σοβαρό μπορεί να είναι αυτό το πρόβλημα; Ίσως όχι, μια και ο ίδιος τις περισσότερες φορές δεν το έχει συνειδητοποιήσει ή υποτιμά τις συνέπειές του όπως ότι: δεν κοιμάται καλά, ξυπνάει κατά τη διάρκεια της νύχτας με αποτέλεσμα να προκαλείται υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, αισθάνεται κόπωση, ευερεθιστικότητα, έκπτωση της διανοητικής του λειτουργίας, μείωση της αποδοτικότητάς του στην εργασία. Πολλές φορές μάλιστα ο ασθενής που ροχαλίζει λαμβάνει διάφορα ηρεμιστικά για να κοιμηθεί το βράδυ, με συχνά επιδείνωση της κατάστασής του.
Η σημαντική κόπωση και η υπνηλία που συχνά αποδίδονται στην πολλή δουλειά και το άγχος της καθημερινότητας, στην πραγματικότητα, είναι αναντίστοιχα με αυτά και στερούν στον ασθενή τη συμμετοχή του σε κοινωνικές εκδηλώσεις, ενώ παράλληλα αποτελούν σημαντική αιτία τροχαίων ατυχημάτων κατά την οδήγηση.
Μερικά στοιχεία: Περίπου το 45% των ενηλίκων ροχαλίζει. Το πρόβλημα είναι συχνότερο στους άνδρες. Το 60% των ανδρών άνω των 60 ετών ροχαλίζει. Σπανίως ροχαλίζουν οι γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση.
Τα αίτια του ροχαλητού
Ας δούμε όμως την οργανική αιτία όλων αυτών των συνεπειών ξεκινώντας από τον ορισμό του ροχαλητού: Πρόκειται για ήχο ο οποίος παράγεται από τη δόνηση των ανατομικών δομών του φάρυγγα (μαλθακής υπερώας, σταφυλής και των πλαγίων τοιχωμάτων του φάρυγγος), κατά τη διέλευση του αναπνεόμενου αέρα από μια μερικώς αποφραγμένη αεροφόρο οδό. Το ροχαλητό μπορεί να συνυπάρχει με άπνοια όταν κάποιες φορές η αεροφόρος οδός δια μέσου της ρινικής κοιλότητας και του φάρυγγος αποφράσσεται πλήρως για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα.
Η κατάσταση αυτή, της άπνοιας δηλαδή, που πολλές φορές αγνοείται από το περιβάλλον του ασθενούς μπορεί να είναι πολύ σοβαρή και χρήζει διερεύνησης. Ο άνθρωπος αυτός κατόπιν πλήρους ιατρικής εξέτασης από ωτορινολαρυγγολόγο και ενδεχομένως από πνευμονολόγο πρέπει να υποβληθεί σε μελέτη ύπνου (υπνογράφημα), το αποτέλεσμα της οποίας θα θέσει τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος που μπορεί να είναι α) συντηρητικός, β) χειρουργικός ή γ) μικτός.
Αντιμετώπιση και θεραπεία του ροχαλητού
Συντηρητική αντιμετώπιση
- Εάν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι χάστε βάρος (π.χ με ρύθμιση διατροφής-άσκηση)
- Αποφύγετε τη χρήση ηρεμιστικών-υπναγωγών-αλκοόλ πριν τον ύπνο
- Νυχτερινή κατάκλιση 3 ώρες τουλάχιστον μετά το δείπνο
- Αποφεύγετε να κοιμάστε ανάσκελα.
Χειρουργική θεραπεία
Συνίσταται στην αντιμετώπιση των παραγόντων που προκαλούν μηχανική απόφραξη στη δίοδο του αναπνεόμενου αέρα.
Αναλόγως της προβληματικής περιοχής οι συνηθέστερες επεμβάσεις που εκτελούνται είναι:
- Αμυγδαλεκτομή και αδενοειδεκτομή.
- Επεμβάσεις στη ρινική κοιλότητα. (π.χ πλαστική του ρινικού διαφράγματος και των ρινικών κογχών, αφαίρεση πολυπόδων ή ρινικών όγκων),
- Eπεμβάσεις στο στοματοφάρυγγα ( π.χ σταφυλο-υπερώιο-πλαστική ή σταφυλο-φαρυγγο-υπερώιο-πλαστική με laser ή ραδιοσυχνότητες).
Μηχανική θεραπεία
Στις περιπτώσεις που το ροχαλητό συνοδεύεται από σοβαρή υπνική άπνοια. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο ασθενής κατά τον ύπνο υποβάλλεται σε εφαρμογή θετικής πίεσης (CPAP) μέσω ρινικής μάσκας, η οποία τον τροφοδοτεί με τον αναπνεόμενο αέρα του δωματίου σε αυξημένη πίεση.
Ας μην ξεχνάμε ότι:
Το ροχαλητό μπορεί να είναι ένδειξη ενός σοβαρού προβλήματος. Όταν συνοδεύεται από αποφρακτική άπνοια μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια υπέρταση, καρδιακή αρρυθμία, αύξηση του κινδύνου εμφράγματος του μυοκαρδίου, ενώ ενοχοποιείται και για περιπτώσεις αιφνίδιου θανάτου κατά τον ύπνο από καρδιακή ανακοπή.
Μην θεωρείτε λοιπόν το πρόβλημά σας άλυτο και κυρίως μην το υποτιμάτε! Συμβουλευτείτε έναν SOS ΙΑΤΡΟ. Η βοήθεια που θα σας δώσει είναι σημαντική!
Dr. Αντώνιος Μαλάτος
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος
