Εμετοί και υπερεμεσία στις εγκύους

Γεώργιος Θεοχάρης
Παθολόγος

Εμετοί στην εγκυμοσύνη

Η ναυτία και οι έμετοι επιπλέκουν το 50-90% του συνόλου των εγκύων. Συνήθως εκδηλώνονται ως «πρωινή αδιαθεσία» πρώιμα στην εγκυμοσύνη αλλά αρκετές εγκυμονούσες παρουσιάζουν εμέτους κατά τις απογευματινές ή βραδινές ώρες. Οι έμετοι της εγκυμοσύνης αρχίζουν την 4 έως 6η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, είναι βαρύτεροι από την 8η έως την 12η εβδομάδα και συνήθως υποχωρούν με την συμπλήρωση της 20ης εβδομάδας. Η υπερεμεσία της εγκυμοσύνης, πολλοί και συχνοί έμετοι, επιπλέκεται συχνά με αφυδάτωση, κετοναιμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, μεταβολική αλκάλωση και απώλεια βάρους 5-10% του βάρους προ της εγκυμοσύνης. Η υπερεμεσία εμφανίζεται σε 2% των εγκύων και συνήθως απαιτεί συχνές νοσηλείες. Παράγοντες κινδύνου υπερεμεσίας αποτελούν ιστορικό αποβολής, ιστορικό υπερεμεσίας, η πολλαπλή κύηση. Αιτιολογικά η υπερεμεσία έχει αποδοθεί στα υψηλά επίπεδα της B-HCG, σε παροδική θυρεοτοξίκωση, σε έλλειψη Β6 βιταμίνης, σε γαστρίτιδα από Η.pylori, σε ψυχολογικούς παράγοντες όπως ανωριμότητα, φαρμακευτική εξάρτηση, κατάθλιψη και υστερία.

Διάγνωση

Γίνεται κλινικά με την αναζήτηση σημείων αφυδάτωσης. Εργαστηριακά ανευρίσκεται αύξηση του αιματοκρίτη και της ουρίας, υπό Na, υπό Κ, μεταβολική αλκάλωση. Ήπια αύξηση των τρανσαμινασών και της χολερυθρίνης παρατηρείται σε μερικές εγκύους. Διαφοροδιάγνωση θα γίνει από την υδατόμορφη μήλη, την εκλαμψία, την αποκόλληση πλακούντος, την σκωληκοειδίτιδα, την χολολιθίαση, την παγκρεατίτιδα, την ηπατίτιδα, την θυρεοτοξίκωση, την εντερική απόφραξη, το πεπτικό έλκος, την διαβητική κετοξέωση, την αυξημένη ενδοκράνια πίεση, την πυελονεφρίτιδα, τις παρενέργειες φαρμάκων.

Θεραπεία

Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η διόρθωση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών (i.v ringers lactate, dextrose 5%, φυσιολογικός ορός). Η ασθενής δεν πρέπει να τρέφεται από το στόμα μέχρι την διόρθωση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών. Πολλά αντιεμετικά μπορούν ασφαλώς να χορηγηθούν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το Phenergan (προμεθαζίνη), Primperan (μετοκλοπραμίδη), η Dramamine και το Vomex στις κανονικές δόσεις έχουν χορηγηθεί σε εγκύους με υπερεμεσία χωρίς παρενέργειες για την γυναίκα και το έμβρυο. Το ενδοφλέβιο Ondasetron αποδείχθηκε μη αποτελεσματικό. Αντίθετα η μεθυλπρεδνιζολόνη (Medrol) αποδείχθηκε πιο αποτελεσματική από την προμεθαζίνη. Οι ασθενείς θα πρέπει να τρωνε συχνά και μικρά γεύματα, να αποφεύγουν τις «δυνατές» οσμές, τα λιπαρά γεύματα, τα γλυκά ποτά. Επίσης να καθησυχάζονται για την πορεία της εγκυμοσύνης. Μικρότερη επίπτωση αυτόματης αποβολής και περινεογνικής θνησιμότητας έχει αναφερθεί σε εγκύους με εμέτους. Αλλά και υψηλότερο ποσοστό χαμηλού βάρους νεογέννητου από μητέρες με υπερεμεσία. Η υπερεμεσία πολύ σπάνια περιπλέκεται